ደራሲያን በፊደል ማውጫ
   
 
 
አለቃ ኪዳነወልድ ክፍሌ
[1862 - 1936]
የደራሲው ሥራዎች
1.   መዝገበ ፊደል(መዛግብተ-ቃላት)
2.   አበገደ(መዛግብተ-ቃላት)

ስለደራሲው በጥቂቱ
ይኼ:ሰው:ባ፲፰፻፹፪:ዓ.ም. እንደሳቸው:እንደ:ራሳቸው : ጥበብን : ከምንጩ : ለመጠጣት : ወደኢየሩሳሌም : የዘለቀው : የ፳ : ዓመቱ : የወንዛቸው : ልጅ : ኪዳነወልድ : ነበር፡፡ ዘመኑም : እሳቸው : ከሮሜ : በተመለሱ : በኹለተኛው : ዓመት : ኪዳነወልድ : ካገር : በወጣ : በዘጠነኛው : ዓመት : ባ፲፰፻፺፩ ዓ.ም. ተመልሰው : ወዳገራቸው : መጡ፣ መቼም : ተደርጎ : በማያውቅ : ኹኔታ : የሕዝቅኤልን : ረቂቅና : ጥልቅ : ያንድምታ : ትርጓሜ : ባ፲፰፻፲፮ ዓ.ም. ድሬዳዋ : ላይ : አሳትመው : አስረከቡ፡፡ በምላሹ : ይህ : ደብዳቤ : ተጽፎላቸው : ነበር።

የኢትዮጵያ : መንግሥት : ዐልጋ : ወራሽና : እንደራሴ : ተፈሪ : መኰንን

ይድረስ : ካቶ : ኪዳነወልድ፤

እንደምን : ሰንብተሃል : እኔ : እግዚአብሔር : ይመስገን : ደኀና : ነኝ፡፡ ስለሕዝቅኤል : ትርጓሜ : የላክኸውን : መጽሐፉንም : ደብዳቤውንም : አይቼዋለሁ፡፡ ነገር : ግን : ቃለ : በረከትና : ሙባአ : ብለህ : በራስህ : አሳብ : የጻፍከው : ቃል : ከኢትዮጵያ : ታሪክና : ከሊቃውንቱ : ልማድ : የተለየ : ስለኾነ : ወሬውን : ለሚሰሙ : ሊቃውንቶች : የሚያሳዝን : መጽሐፉንም : ለሚያነቡ : ሰዎች : ኹሉ : የነቀፋ : ምክንያት : የሚኾናቸው : ይመስላልና : ዐብሮ : ለመጠረዝ : አያስፈልግም፡፡ መቸም : እኛ : የፈለግነው : ያንኑ : ጠፍቷል : የተባለውን : የነቢዩን : የሕዝቅኤልን : ትርጓሜ : ለየሰው : ኹሉ : ለመግለጽና : ደስ : ለማሰኘት : እንጂ : በዚህ : በትርፍና : በትንሹ : ነገር : መጽሐፉን : ለማስነቀፍ : ምክንያት : የሚኾን : ነገር : ለመጻፍ : ያስፈልግም፡፡

የውጭ : አገር : ታሪክ : ጸሐፊዎች : እንኳ : የብሉይ : መጻሕፍት : በኢትዮጵያ : ቋንቋ : እንደተገለበጡ : ጽፈዋልና : አኹን : አንተ : የብሉይ : መጽሐፍት : ወደ : ኢትዮጵያ : ቋንቋ : አልተገለበጡም : ብለህ : ብትጽፍ : ለሀገራችን : ክብር : አይኾንም፡፡ ለማናቸውም : ቢኾን : የራስህ : ሐሳብ : ነው : እንጂ : የነቢዩ : የሕዝቅኤል : ቃል : አይደለምና : ቢቀር : ይሻላል፡፡

የሚቀረውም : በቀይ : ቀለም : ተሠርዞ : ተመልክቷልና : እንደተሠረዘ : ማድረግ : ነው፡፡ ከመጽሐፉም : ጋር : ዐብሮ : የሚታተመውን : የኔን : ፎቶግራፍ : ልኬልሃለሁ፡፡

ጥር : ፴ : ቀን : ፲፱፻፲፮ : ዓመተ : ምሕረት : ዐዲስ : አበባ፡፡

ለማንኛውም : ኪዳነወልድ : ባልጠበቁት : መልኩም : ቢኾን : መጽሐፉ : ታትሞ : ሕዝብ : እጅ : ገብቷል፡፡

ታምራት : አማኑኤል : ስለ : ኢትዮጵያ : ደራሲያን : በሚለው : ጥሑፋቸው : ስለኪዳነወልድ : ትርጉም : እንዲህ : ብለዋል፡-
… በኢትዮጵያ : መጻሕፍት : ካላቸው : ከሰፊው : ዕውቀታቸው : በላይ : ላገራችን : መጻሕፍት : መሥጢርና Sens : ታሪክ : አስፈላጊ : የኾነውን : የመጽሐፍ : ቅዱስን : ዕብራይስጥ : ጨምረውበታል፡፡ የሕዝቅኤልን : ትንቢት : ዕብራይስጡን : ወዳማርኛ : ገልብጠው : ባማርኛ : የጨመሩበት : መግለጫ፤ ከኹሉ : በፊት : ላገራችን : ሊቃውንት : ከግሪክ : ተተርጉሞ : በግእዝ : ተቀብለውት : የሚኖሩትን : የብሉያትን : መጻሕፍት : ዋናውን : አብነት : ዕብራይስጡን : እያዩ : ማቃናት፣ እንዳለባቸው : አነቃቅተዋቸዋል፡፡ ዳግመግኛ : ትምህርቱም : መጠነኛ : ቢኾን : ዐማርኛ : ያወቀ : ኹሉ : ሊያስተውለሉና : ሊያጣጥመው : በሚችል : ንግግር : በመግለጣዠው : ተራውን : ሕዝብ : ሳይቀር : ከሊቃውንቱ : ዕውቀት : እንዲካፈል : አድርገውታል፡፡ እግረ : መንገዳቸውንም : ልዩ : ለኾነው : ከባድ : ዕውቀት : ልዩ : የኾነና : ያጌጠ : ዐማርኛ : ፈጥረውለታል …

ዜማ : ለመማር : ከደብረ : ሊባኖስ : ወዳዲስ : ዐበባ : ያቀና : አንድ : ዲያቆን : በኾነ : አጋጣሚ : ለብላቴን : ጌታ : ኀሩይ : ቅኔ : ይቀኛል፤ ኀሩይ : ይደነቁና …
… እንዴ፣ እንዴ : አንተ : ትፈለጋለህ : ለሥራ፤ መቼ : ሥራ : ትፈልጋለህ?
… ምን : ሥራ : ነው : የምትፈልገው?
… ማተሚያ : ቤት፡፡
… ነገ : አስገባኻለሁ፤ ግዴለኸም : አሉኝ፡፡ ማንንም : ያኑበታል፤ በጃንሆይ : በገንዘቡም : በኹሉም : ሥልጣን : አላቸው፡፡
… ገብቶ : ይሥራ : ቀለቡን : እንደሰዎቹ : እንደባልንጀሮቹ : እቆርጥለታለሁ : ብለዋል፤ ዐልጋወራሽ : የሚል : ወረቀት : ሰጡኝና : ኼዱ፡፡
በዚየው : ዓመት : ተያኔው : ተፈሪ : መኮንን : ማተሚያ : ቤት : ታኹኑ : ብርሃንና : ሰላም : በተራ : ሠራተኛነት - በሰባት : ጥሬ : ብር : ተቀጠረ፤ እዚያም : ተአለቃ : ኪዳነወልድ : ተገናኘ፡፡
… የማነህ : አሉኝ : ንባብ : ሳነብ : አዩኝና … የታተመውን : የሕዝቅኤል : ትርጉም : ለማስረከብ : ነበር : የኪዳነወልድ : አመጣጣቸው፡፡
የታተመ : ወንጌል : ዲያቆኑ : ያነባል : አለቃ : ዳኜ : ያርማሉ : ያቃናሉ፡፡
ኪዳነወልድ : ገብተው : ቁጭ : ብለው : ካዩ : በኋላ ፡-
እናንተ : እግዚአብሔር : ረድቷችኋል፣ እሱ : ያውቃል፣ ርስዎ : ያውቃሉ : ደኀና : ትሠራላችሁ፡፡ እኔ : እዚያ : ጃንሆይ፤ እዚያ : አሳትም : ብለውኝ : እንኳን : ግእዝ : ዐማርኛ : አያውቁም : ካቶሊክ : ተማሪ : ቤት፡፡ እያጨማለቁ : እያጠፉ : ድካም : በድካም : ሹሙንም : እኔንም : በድካም : ገደሉኝ : ደከመን : ሰው : የለም : እዚያ፡፡

ዲያቆኑ፡ ተከተለና ፡-
… እነወይዘሮ : በላይነሽ፣ ብላታ : አሸኔ : ደኀና : ናቸው : ወይ : አልዃቸው፡፡ መጠየቁ : ነው፡፡
… ታውቃቸዋለህ? አሉኝ፡፡
… አዎ፤ እነሱ : ቤት : ነው : ያለኹት፤ የነሱ : ነኝ፡፡
… እንዴ፤ የነሱ : ነኽ?
… አዎ!
… ለኔም : ያሉኝ : እነሱ : ናቸው : የሚመግቡኝ፣ ለካ : የነሱ : ኖረኻል? እንግዲያ : እኔ : ልውሰድህ : ከኒ : ጋራ : እንኺድ፤ ድሬደዋ : እኔ : ልውሰድህ፡፡ ይኸው : አኹን : እዚህ : መጽሐፉን : አበላሽተውብኝ294 : እንደገና : ይሄ : የተበላሸው : እንደ : ገና : ይሄ : የታተመው : ቀርቶ : ሌላ : ሦስቱን …295 ጃንሆይ : ሰጥተውኛል : አኹን : አስረክበውኛል፤ ‘ዐደራህን : እንደሚያስፈልግ : አርገህ : ዐትምልኝ፤ እኔ : ሊቃውንቱንም : አድክሜ : እኔም : ወጪ : አድርጌ : ተጫወቱበት፤ ሥራውን : የማያውቁት : ሰዎች’ ብለውኛልና : እኔ : ልውሰድህ : አሉኝ፡፡

የዛኔ : ቁርኝቱ : ተዠመረ … ለዲያቆኑ : ዐዲስ : የሒወት : ፈለግ : ተወጠነ፡፡ ኪዳነወልድግ : ዲያቆኑ : ለተጣፉበትና : ለተጠሩበት : ሒወት : አባትና : ልጅ፤ መምህርና : ደቀመዝሙር : ኾነው : ተያይዘው : ወደ : ድሬዳዋ : ወረዱ፡፡

የመዠመሪያው : ጥያቄ : ሲመለስ : ሌላ : ኹለተኛ : ጥያቄ : ከንጉሥ : ተፈሪ : መጣ… እንዲህ : ሲል፡-

ንጉሥ : ተፈሪ : የኢትዮጵያ : መንግሥት : ዐልጋ : ወራሽና : ባለሙሉ : ሥልጣን : እንደራሴ፡፡

ይድረስ : ከአለቃ : ኪዳነወልድ፡፡ እንደምን : ሰንብተኻል፤ እኒ : እግዚአብሔር : ይመስገን : ደኀና : ነኝ፡፡ ያገራችንን : የቋንቋ : ድኽነት : መቼም : የምታውቀው : ነው፡፡ ስለዚህ : ዲክሲዎኔር : እንዲገለበጥ : አዝዣለሁና : ለዚሁ : ሥራ : ላቶ : ብሩ : ረዳት : ኾነህ : የተቻለህን : ያኽል : ዐብራችሁ : እንድትሠሩ : ይኹን፡፡

የካቲት : ፳፯ : ቀን : ፲፱፻፳፩ : ዓመተ : ምሕረት ዐዲስ : አበባ

አለቃ : ኪዳነወልድ : ክፍሌ : የንጉሥ : ጦማርም : ቢኾን : እንኳ፤ ከብዷቸው : እንደገና : ደግሞ : የተጠየቀው : አሠራርም : ዙሪያ : ጥምጥምነት : አላስፈላጊነቱ : ታይቷቸው : ግእዝን : ትቼ : ዐማርኛ : ልጽፍ : አይገባኝም : ብለው : ያንን : ዥምር : ብርሃናዊ : መጽሐፍ : በጽናትና : ቁርጠኝነት : ማዘጋጀቱን : ቀጠሉ፡፡

… በሥራ : ውለው : ማታ : ነፋስ : በመቀበል : ጊዜ : አንደ : ሐሳብ : ቢያገኙ : በማስታወሻ : ለመጻፍ : ከውጭ : ወደቤት : ይመለሳሉ፡፡ በምሳ : ወይም : በራት : ጊዜ : አንድ : ትርጓሜ : ቢታሰባቸው : ምግቡን : ትተው : ብድግ : ይላሉ፡፡ ሌሊትም : ተኝተው : ሳሉ : አንድ : ምስጢር : ቢገጥማቸው : ከመኝታቸው : ተነሥተው : መብራት : አብርተው : ይጽፋሉ፡፡

……………………………………………………………..……………………………..………

መዝገበ : ታላቱን : ሌት : ተቀን : እየደከሙ : እያለ : ከመታተሙ : በፊት : እንደ : መንገድ : ጠራጊ : የኾኑ : ኹለት : መጽሐፍት : ባ፲፱፻፳፮ ዓ.ም. አከታትለው : አሳትመዋል፡፡ አበገደ፣ ፊደልና : ፊደላዋሪያ፤ መዝገበ : ፊደላት፤ ሴማውያት : የሚባሉ፡፡ በመዝገበ : ፊደላት : ሴማውያት : የዠርባ : ሽፋን : ላይ : ስለመጩዥጪው : ሥራ : ሲያውጁ : እንዲህ : ብለዋል፡-

ይኸን : ጨቅላ : መጽሐፍ : የምታዩ : ኹሉ፤
ዐደራ : ስለእኔ : ማሪያም : ማሪያም : በሉ፤
በሆዴ : የለውን : የትምርት : ሽል
አለጭንቅ : እንደወልድ : እንድገላገል፤
ከኻያ : ስድስቱ : ወንዶች : ፊደላት፤
አርግዣለሁና : መዝገበ : ቃላት፡፡


ስንት:እልፍ : አበው : ናቸው : አርግዘው : የሞቱ
ቀኝ : እጃቸው : ዐጥሮ : ጥፈት : በማጣቱ፤
እጂ : እንዳባቶቼ : እጅ : ተምሮ : ባይጥፍ፤
ከሆዴ : ባሎጣም : ይህ : ጨቅላ : መጽሐፍ፤


ለትምክሕት : አይደለም : ይህን : መናገሬ፤
ለማስቀናት : እንጂ : ሰነፈን : ገበሬ፤
ሐዋርያም : ሴጥፍ : ወዳርድእቱ : መንጋ፤
ቅኑ : አስቀኑ : ይላላ : ለምትበልጥ : ጸጋ፡፡
……………………………………………………………..……………………………..………

በመኻሉ : ፋሺስት : ኢጣልያ : ኢትዮጵያን : የወረረች : ጊዜ : የዚህ : ታላቅ : ሥራ : ወደፊት : እንዳይገፋ፤ ተደናቀፈ፡፡

ኪዳነወልድ : በባሕርያቸው : ቀጥተኛና : ግልጽ : ሰው : በመኾናቸው …

…ባ፲፱፻፳፱ ዓ.ም. የንጉሠ : ነገሥቱን : ተመልሶ : መምጣትና : ከኢትዮጵያ : ዠምሮ : የመላ : አፍሪቃን : ነጻነት : ጥቂት : እንኳ : ሳያፍሩ : በመናገራቸው : ፋሺስቶች : በጨለማ : ውስጥ : ስላሰሯቸው : ያይናቸው : ብርሃን : ጠፋ፡፡

ታምራት : አማኑኤል : ይኸ : ሥራ : ከመታተሙ : በፊት : የሰጡትን : አስተያየት : ልንጠቅስ : እንወዳለን፡-
… የኢትዮጵያን : የጥንቱን : ትምህርት : ከሚያውቁት : ሊቃውንት : ዐማርኛንና : ግእዝን : ለማጣራት : ያለቃ : ኪዳነወልድን : ያኽል : የሚደክም : ብዙ : አልተገኘም … ሠላሳ : ዓመታት : ያኽል : የደከሙበት : ሥራ … ጠላት : አገራችንን : በወረረበት : ዘመን : እርሳቸው : ሲታሰሩ፣ ሲጋዙ : ያን : ያኽል : የደከሙበትን : ሥራ : የሚከውነው : አጥቶ : የብልና : የምስጥ : ምግብ : ኾኖ : መቆነጻጸሉ : ጉዳቱ : የራሳቸውና : የመላ : ኢትዮጵያ : ብቻ : ሳይኾን : ወሰን : ሳያግደው : ሰንደቅ : ዓላማ : ሳይለየው : ወገን : ለኾነው : ሰው : ኹሉ : ነው …
ኪዳነወልድ : እንደ : ክፍለጊዮርጊስ : ኹሉ : ዕድለኛ : ኾነው : የጥበብ : ወራሽ : ደቀመዝሙር : አላጡም፡፡ ያንን : ንጉሣዊ : የማዘዣ : ደብዳቤ : ዐደራ : ያቀበሉት : ለሌላው : ልባም : ተማሪ - የጥሪው : ሦስተኛ : ሰው - ለዲያቆኑ : ደስታ : ተክለወልድ : ነበር፡፡ ደስታ : ተክለወልድ : ጐሽ : ውሃ : ወግዳ : ተወልደዋል፡፡ ሐምሌ : በባተ : ባ፲፰፻፺፫ ዓ.ም.፡፡

ምንጭ: ያሠርቱ : ምእት ፥ የብርእ : ምርት : ከ፲፻ : እስከ : ፳፻ : ድርሰት : ክፍል : ፩
ዻጉሜ : ፫ : ቀን : ፲፱፻፺፱ : ዓ.ም : በብርሃነመስቀል : ደጀኔ እና ጌታሁን : ሽብሩ፡፡
   
   
       
 
   
     
       

መጸሐፍ ለመዋዋስ መመዝግብ ያስፈልጎታል። ለመመዝገብ እዚህ ይጫኑ

ተመዝግበው ከሆነ እዘህ ይጫኑ
     
 

መብቱ በህግ የተጠበቀ ነው© 2007 ዓ.ም ethioreaders.com